اره عمودبر که با نام ارهی چکشی نیز شناخته میشود، یک ابزار برقی قدرتمند است که برای برشهای مستقیم و منحنی روی انواع مختلفی از مواد مورد استفاده قرار میگیرد. حرکت تیغهی این اره به صورت عمودی و بالا و پایین است و همین حرکت عمودی باعث ایجاد برشهای منحنی و قوسدار میشود. ارهی عمودبر با داشتن قابلیت تنظیم زاویهی برش، این امکان را به شما میدهد تا برشهای زاویهدار نیز انجام دهید.
اره عمودبر از یک موتور الکتریکی تشکیل شده است که نیروی لازم برای حرکت تیغه را تأمین میکند. این موتور باعث حرکت عمودی تیغه به سمت بالا و پایین میشود. کاربر با حرکت دادن اره روی سطح کار، برش را انجام میدهد. ارههای عمودبر معمولا دارای یک سیستم دمندهی گرد و غبار هستند که برادهها را در حین برش از محل دور میکند و باعث بهبود دید کاربر میشود.
یکی از مهمترین عوامل در انتخاب تیغهی اره عمودبر، جنس آن است. جنس تیغه بر دوام، سرعت برش و نوع مادهای که میتوان برش داد، تأثیر میگذارد. بیایید با انواع تیغههای اره عمودبر بر اساس جنس آشنا شویم:
این نوع تیغه از رایجترین و ارزانترین تیغههای اره عمودبر است. تیغههای HCS از فولاد با درصد کربن بالا ساخته شدهاند و برای برش چوبهای نرم، تخته چندلایه و پلاستیک نرم مناسب هستند. این تیغهها نرم بوده و انعطافپذیری بالایی دارند، اما برای برش مواد سخت مناسب نیستند و به سرعت کند میشوند.
تیغههای HSS از فولاد آلیاژی سخت ساخته شدهاند و دوام و مقاومت بیشتری نسبت به تیغههای HCS دارند. این تیغهها برای برش فلزات نرم، آلومینیوم و ورقهای نازک فولادی مناسب هستند.
این تیغهها ترکیبی از فولاد کربنیHCS و فولاد سرعت بالا HSSهستند. بدنهی اصلی تیغه از جنس HCS بوده و دندانهها از جنس HSS ساخته شدهاند. این ترکیب باعث میشود تا تیغهی BIM هم انعطافپذیری تیغههای HCS را داشته باشد و هم دوام و برندگی تیغههای HSS را به همراه بیاورد. تیغههای BIM برای برش طیف وسیعی از مواد از جمله چوب، پلاستیک، فلزات نرم و مصالح ساختمانی سبک مناسب هستند.
این نوع تیغه، قدرتمندترین و با دوامترین نوع تیغه اره عمودبر است. دندانههای تیغههای HM از جنس کاربید تنگستن ساخته شدهاند که مادهای بسیار سخت و مقاوم در برابر سایش است. این تیغهها برای برش مواد بسیار سخت مانند سنگ، سرامیک، مصالح ساختمانی محکم، فایبرگلاس و چوبهای سخت ایدهآل هستند. البته، به دلیل سختی بالای تیغه، انعطافپذیری آن کم است و برای برشهای منحنی ظریف مناسب نیست.
علاوه بر جنس، شکل و اندازهی دندانههای تیغه نیز بر عملکرد آن تأثیرگذار است. بیایید با انواع تیغههای اره عمودبر بر اساس دندانهها آشنا شویم:
این تیغهها دارای تعداد کمی دندانه در هر اینچ TPIهستند معمولا کمتر از 6 TPIدندانههای درشت برای برشهای سریع و خشن مناسب هستند و لبهی نهایی برش را کمی ناصاف باقی میگذارند. از این تیغهها معمولا برای برش چوبهای نرم و قطور و همچنین برشهای اولیهی الگو استفاده میشود.
این تیغهها دارای تعداد زیادی دندانه در هر اینچ TPIهستند معمولا بیشتر از 10 TPI دندانههای ریز برای برشهای تمیز و ظریف مناسب هستند و لبهی نهایی برش را صاف و بدون لبپر شدن باقی میگذارند. از این تیغهها برای برش چوبهای سخت، فلزات نرم، پلاستیک و مصالح ساختمانی نازک استفاده میشود.
این تیغهها دارای دندانههایی با لبهی موجدار هستند. دندانههای موجدار برای برشهای منحنی و قوسدار ایدهآل هستند، زیرا به راحتی در امتداد خطوط منحنی حرکت میکنند و برشهای تمیزی ایجاد میکنند. این تیغهها معمولا تعداد متوسطی دندانه در هر اینچ TPIدارند.
این تیغهها دارای روکشی از پودر الماسه بر روی لبهی دندانهها هستند. الماسه سختترین مادهی طبیعی شناخته شده است و باعث میشود این تیغهها برای برش مواد بسیار سخت مانند سنگ، سرامیک، شیشه و کامپوزیتها مناسب باشند.
با توجه به جنس و نوع دندانه، تیغههای اره عمودبر برای کاربردهای مختلفی طراحی شدهاند. در ادامه به برخی از رایجترین تیغههای اره عمودبر بر اساس کاربرد آنها اشاره میکنیم:
این تیغهها معمولا از جنس HCS یا BIM هستند و دارای دندانههایی با اندازهی متوسط میباشند. تیغههای برش چوب برای برش انواع چوبهای نرم و سخت، تخته چندلایه، MDF و سایر فرآوردههای چوبی مناسب هستند.
این تیغهها معمولا از جنس HSS یا BIM هستند و دارای دندانههای ریز و سخت میباشند. تیغههای برش فلز برای برش فلزات نرم، آلومینیوم و ورقهای نازک فولادی مناسب هستند.
این تیغهها معمولا از جنس HCS یا BIM هستند و دارای دندانههایی با اندازهی متوسط میباشند. تیغههای برش پلاستیک برای برش انواع پلاستیک نرم و سخت، ورقهای اکریلیک و PVC مناسب هستند.
این تیغهها معمولا از جنس BIM یا HM هستند و دارای دندانههای با اندازهی متوسط و روکش الماسه میباشند. تیغههای برش مصالح ساختمانی برای برش مصالحی مانند سیمان، گچ، آجر، سرامیک و سنگهای نرم مناسب هستند.
این تیغهها معمولا دارای دندانههای موجدار و بدنهی باریک هستند. تیغههای منحنیبری به دلیل انعطافپذیری بالا برای برشهای منحنیهای تند و تیز و همچنین برشهای داخلبری (داخلبری به برشی گفته میشود که از وسط قطعهی کار شروع میشود) مناسب هستند.
انتخاب تیغهی مناسب برای ارهی عمودبر، نقش مهمی در کیفیت برش و طول عمر تیغه دارد. هنگام انتخاب تیغه به موارد زیر توجه کنید:
1. آیا میتوان از یک تیغه برای برش همهی مواد استفاده کرد؟
خیر. جنس و اندازهی دندانهی تیغه برای برش مواد مختلف طراحی شده است. استفاده از تیغهی نامناسب باعث کاهش کیفیت برش، کند شدن سریع تیغه و حتی شکستن آن میشود.
2. چگونه بفهمم که تیغهی ارهی عمودبر من کند شده است؟
علائمی مانند افزایش نیروی لازم برای برش، لرزش بیش از حد اره، ایجاد سوختگی در لبهی برش و خروج برادههای درشت، نشاندهندهی کند شدن تیغه هستند.
3. هر چند وقت باید تیغهی ارهی عمودبر را عوض کرد؟
تیغهها به مرور زمان کند میشوند و باید تعویض شوند. طول عمر تیغه به جنس تیغه، مادهای که برش میدهید و تعداد دفعات استفاده از آن بستگی دارد. در صورت مشاهدهی علائم کندی تیغه، آن را تعویض کنید.
4. چگونه میتوان طول عمر تیغهی ارهی عمودبر را افزایش داد؟