قلاویز چیست و کاربرد انواع قلاویز در سوراخکاری؟
قلاویز، ابزاری است که با دندانه‌های مارپیچی شکل خود، رزوه‌های داخلی را بر روی سطوح مختلف مانند فلز، چوب و پلاستیک ایجاد می‌کند. این رزوه‌ها، محل اتصال پیچ و مهره‌ها هستند و استحکام و دوام اتصال را تضمین می‌کنند.
قلاویزها معمولا از فولاد سخت ساخته می‌شوند و در سایزها و انواع مختلفی به بازار عرضه می‌گردند. بدنه اصلی قلاویز دارای شیارهای مارپیچی است که عمل بریدن براده و ایجاد رزوه را انجام می‌دهد. انتهای قلاویز نیز به شکل مربعی یا شش‌ضلعی ساخته می‌شود تا بتوان آن را با آچار قلاویز یا مته‌های قلاویزگیر به کار گرفت.
کاربرد قلاویز در صنایع مختلف
قلاویزها، ابزارهایی پرکاربرد در صنایع مختلف هستند. از جمله مهم‌ترین کاربردهای قلاویز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کارگاه‌های تراشکاری: برای ایجاد رزوه‌های داخلی در قطعات تراشکاری شده
- کارخانه‌های ساخت پیچ و مهره: برای تولید انبوه پیچ و مهره با رزوه‌های دقیق
- خطوط تولید لوله‌های آب و تاسیسات: برای ایجاد رزوه‌های داخلی در لوله‌ها و اتصالات
انواع قلاویز کدام است؟
قلاویزها را می‌توان به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم کرد:
قلاویز ماشینی
قلاویزهای ماشینی، ابزارهایی قدرتمند هستند که برای ایجاد رزوه بر روی قطعات کار با ضخامت بالا و در تیراژ بالا به کار می‌روند. این قلاویزها معمولا با اتصال به دستگاه قلاویز زن مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از قلاویزهای ماشینی می‌توانند رزوه را تنها در یک مرحله ایجاد کنند. ساختار این نوع قلاویز به گونه ای است که امکان کار با سرعت بالاتر را نسبت به نوع دستی را دارد .
قلاویز دستی
قلاویزهای دستی، ابزارهایی جمع‌وجور و کاربردی هستند که برای ایجاد رزوه در قطعات کار با ضخامت کم و به صورت دستی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این قلاویزها شامل سه نوع مختلف هستند:
- قلاویز پیش‌رو : این قلاویز اولین قلاویز در مجموعه قلاویزهای دستی است که برای شروع عملیات قلاویزکاری و ایجاد رزوه اولیه به کار می‌رود. قلاویز پیش‌رو دارای دندانه‌های کوتاه‌تر و شیارهای عمیق‌تر است و برای براده‌برداری بیشتر و ایجاد رزوه با دقت بالا مناسب است.
- قلاویز میان‌رو : این قلاویز دومین قلاویز در مجموعه قلاویزهای دستی است که پس از قلاویز پیش‌رو و برای صاف کردن و دقیق‌تر کردن رزوه به کار می‌رود. قلاویز میان‌رو دارای دندانه‌های بلندتر و شیارهای کم‌عمق‌تر است و برای براده‌برداری کمتر و صاف کردن رزوه مناسب است.
- قلاویز پس‌رو : این قلاویز سومین و آخرین قلاویز در مجموعه قلاویزهای دستی است که برای نهایی کردن رزوه و ایجاد رزوه‌های دقیق و صاف به کار می‌رود. قلاویز پس‌رو دارای دندانه‌های بلند و صاف و شیارهای بسیار کم‌عمق است و برای براده‌برداری بسیار کم و ایجاد رزوه‌های نهایی و دقیق مناسب است.
انواع قلاویز بر اساس رزوه
قلاویزها را می‌توان بر اساس نوع رزوه‌ای که ایجاد می‌کنند به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد:
- قلاویز رزوه متریک: این نوع قلاویز برای ایجاد رزوه‌های متریک که در سیستم متریک استاندارد هستند، به کار می‌رود. رزوه‌های متریک بر اساس قطر و گام رزوه مشخص می‌شوند.
- قلاویز رزوه اینچی: این نوع قلاویز برای ایجاد رزوه‌های اینچی که در سیستم اینچی استاندارد هستند، به کار می‌رود. رزوه‌های اینچی بر اساس تعداد دندانه در هر اینچ و قطر سوراخ مشخص می‌شوند.
- قلاویز رزوه UNF: این نوع قلاویز برای ایجاد رزوه‌های UNF که نوع خاصی از رزوه‌های اینچی هستند، به کار می‌رود. رزوه‌های UNF دارای دندانه‌های درشت‌تر و شیارهای عمیق‌تر نسبت به رزوه‌های اینچی معمولی هستند و برای اتصالات با استحکام بالا مناسب هستند.
انواع قلاویز بر اساس جنس
قلاویزها را می‌توان بر اساس جنس آن‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد:
- قلاویز فولادی پرکربن: این نوع قلاویز برای مصارف عمومی و برای ایجاد رزوه در فلزات نرم مانند آلومینیوم و مس مناسب هستند.
- قلاویز فولاد تندبر :(HSS) این نوع قلاویز برای مصارف صنعتی و برای ایجاد رزوه در فلزات سخت مانند فولاد و چدن مناسب هستند. قلاویزهای HSS دارای عمر طولانی‌تر و مقاومت به سایش بیشتری نسبت به قلاویزهای فولادی پرکربن هستند.
- قلاویز روکش‌دار: این نوع قلاویز برای ایجاد رزوه در فلزات سخت و مقاوم به خوردگی مانند تیتانیوم و فولاد ضد زنگ مناسب هستند. قلاویزهای روکش‌دار دارای یک لایه روکش از جنس تیتانیوم نیترید یا تنگستن کاربید هستند که به افزایش عمر و مقاومت آن‌ها در برابر خوردگی کمک می‌کند.
اجزای تشکیل‌دهنده قلاویز
قلاویز یک ابزار فولادی یکپارچه است که از دو قسمت اصلی تشکیل شده است:
قسمت انتهای کارگیر:
- این قسمت برای اتصال قلاویز به ابزار مورد استفاده، مانند دسته قلاویز زن دستی، دریل برقی و شارژی یا دستگاه دریل قلاویز زن، طراحی شده است. این قسمت می‌تواند صاف یا شش گوش باشد.
قسمت آج دار:
- این قسمت شامل دندانه‌هایی است که عمل تراش و ایجاد رزوه را انجام می‌دهند.
- دندانه‌ها می‌توانند به صورت دو جفتی، چهارتایی، صاف یا مارپیچ باشند.
همچنین اطلاعاتی روی قلاویزها درج شده است که این ارقام نشان دهنده سایز قطر، فرم رزوه زنی، جنس مته و استاندارد ساخت قلاویز هستند
.jpg)
انتخاب قلاویز مناسب
انتخاب قلاویز مناسب برای هر پروژه، به عوامل مختلفی مانند جنس قطعه کار، نوع رزوه و قطر سوراخ بستگی دارد.
جنس قطعه کار: جنس قطعه کار، اولین فاکتور مهم در انتخاب قلاویز است. قلاویزها در جنس‌های مختلفی مانند فولادی، HSS و روکش‌دار تولید می‌شوند که هر کدام برای مصارف خاصی مناسب هستند. برای مثال، قلاویزهای فولادی برای مصارف عمومی و قلاویزهای HSS برای مصارف صنعتی و قلاویزهای روکش‌دار برای ایجاد رزوه در فلزات سخت و مقاوم به خوردگی مناسب هستند.
- نوع رزوه: نوع رزوه، دومین فاکتور مهم در انتخاب قلاویز است. قلاویزها در انواع مختلفی مانند متریک، اینچی و UNF تولید می‌شوند که هر کدام برای ایجاد رزوه‌های خاصی مناسب هستند. برای مثال، قلاویزهای متریک برای ایجاد رزوه‌های متریک در سیستم متریک و قلاویزهای اینچی برای ایجاد رزوه‌های اینچی در سیستم اینچی و قلاویزهای UNF برای ایجاد رزوه‌های UNF با دندانه‌های درشت‌تر و شیارهای عمیق‌تر مناسب هستند.
- قطر سوراخ: قطر سوراخ، سومین فاکتور مهم در انتخاب قلاویز است. برای ایجاد رزوه با قلاویز، باید قطر سوراخ به اندازه مناسب باشد. قطر سوراخ باید کمی کوچکتر از قطر رزوه مورد نظر باشد تا قلاویز بتواند به راحتی براده‌برداری کند و رزوه را ایجاد کند. برای تعیین قطر مناسب سوراخ، می‌توان از جداول استاندارد قلاویز استفاده کرد.
.jpg)
انواع قلاویز موتا : تنوع و کارایی
شرکت موتا یکی از تولیدکنندگان شناخته شده ابزارآلات است که در زمینه قلاویز تنوع قابل قبولی ارائه می‌دهد. با انتخاب قلاویز مناسب می‌توانید به راحتی رزوه‌های دقیق و با کیفیتی در انواع قطعات ایجاد کنید.
در ادامه به برخی از مزایای استفاده از قلاویزهای موتا اشاره می‌کنیم:
- کیفیت بالا: قلاویزهای موتا از مواد اولیه با کیفیت بالا ساخته می‌شوند و عمر طولانی دارند.
- دقت بالا: قلاویزهای موتا رزوه‌های دقیق و با کیفیتی ایجاد می‌کنند.
- تنوع بالا: موتا تنوع بالایی در قلاویزهای خود ارائه می‌دهد که نیازهای مختلف کاربران را برآورده می‌کند.
- قیمت مناسب: قلاویزهای موتا با قیمتی مناسب و رقابتی عرضه می‌شوند.
